ÇOCUKLAR VE YAPAY ZEKA
Sekiz yaşındaki Timmy, satranç masasında yapay zeka robotu ile yeni hamlesini belirlemeye çalışırken kendi kendine mırıldanıyordu. Pekin’deki evlerinin salonunda birkaç dakika sonra robotun “Tebrikler! Kazandın!” sesi duyuldu. Oyun robotu, mekanik kollarıyla taşları tekrar dizerken Timmy’ye, “Yeteneğini gördüm, bir dahaki sefere daha iyisini yapacağım” dedi. Timmy’nin annesi Yan Xue, “Yapay zeka ile birlikte var olacağız, bu kaçınılmaz bir yönelim” diyerek, “Çocuklar bunu olabildiğince erken öğrenmeli. Bunu reddetmemeliyiz” mesajını veriyor. Aile, bu robota 800 dolar ödediğini ve bunun iyi bir yatırım olduğuna ikna olduğunu belirtiyor.
YAPAY ZEKAYA YATIRIM
China, 2030 yılına kadar bir teknoloji süper gücü olma hedefi doğrultusunda yapay zekaya büyük yatırımlar yapıyor. Ocak ayında yapılan açıklamalar, bu hedefin başarı olasılığı üzerine ipuçları veriyor. Bu alanda çalışan teknoloji şirketlerine yapılan yatırımlar, iç rekabeti artırıyor. Ülkede yapay zeka geliştiren ve üreten 4500’den fazla firma bulunuyor. Pekin’deki okullarda da ilkokul ve ortaokul öğrencileri için yapay zeka dersleri başlatılacak. Üniversitesi, yapay zeka alanında eğitim alan öğrenci sayısındaki artışla birlikte kontenjanlarını artırıyor. 2017 yılında Çin Komünist Partisi, yapay zeka gelişiminin ülkenin “ana itici gücü” olacağını belirtmişti.
ÇİN’İN TEKNOLOJİ YENİLİKÇİLİĞİ
Çin lideri Şi Jinping, Amerika Birleşik Devletleri’nin uyguladığı ek vergi darbesi ile yavaşlayan ekonomi için yapay zekaya güveniyor. Pekin, teknoloji üstünlüğü savaşında Washington ile rekabet ederken, önümüzdeki 15 yıl içinde ilgili alanlara 10 trilyon Çin yuanı (1.4 trilyon dolar) yatırım yapmayı planlıyor. ABD’nin çip ihracatındaki kısıtlamalarının DeepSeek’in başarısıyla aşıldığı düşünülüyor. DeepSeek’in sahibi Tommy Tang, 100 binden fazla satış gerçekleştirdiklerini ve ABD süpermarket zinciri Costco ile de anlaşma yaptıklarını aktarıyor.
GENÇ NÜFUSUN ROLÜ
Çin’in mühendislik başarısının arkasında genç nüfus bulunuyor. 2020 yılında ülkede 3.5 milyondan fazla öğrenci, STEM alanlarından mezun oldu. Whalesbot, erken yaşta kod öğrenme fırsatları sunan oyuncaklar geliştiriyor. Şirketin başkan yardımcısı Abbott Lyu, “İçinde olduğumuz yapay zeka çağında, çok sayıda mühendisimiz var. Ve onlar çalışkanlar” diyor. DeepSeek, diğer altı Çinli yapay zeka firmasıyla birlikte sosyal medyada “altı küçük ejderha” olarak anılıyor. 26 yaşındaki mühendis Yu Jingji, DeepSeek’in yarattığı dalganın farkındalığını “Dünya bizim oyunda olduğumuzu öğrendi” sözleriyle ifade ediyor.
KULLANICI VERİLERİ VE ENDİŞELER
Ancak, bu gelişmelerin yanında kullanıcı verilerinin toplanması konusundaki endişeler de gündeme geliyor. Yapay zeka, elde ettiği verilerle daha akıllı hale geliyor. Çin’de yaklaşık bir milyar cep telefonu kullanıcısı bulunması, ülkenin avantajını artırıyor. Batılı ülkelerdeki uzmanlar, TikTok’un sahibi ByteDance gibi Çinli şirketlerin topladığı verilerinin Çin Komünist Partisi tarafından erişime sunulabileceğine inanıyor. ABD, TikTok’u yasaklamayı düşünürken bu endişeler DeepSeek’i de etkiliyor; Güney Kore, Tayvan ve Avustralya gibi ülkeler DeepSeek’i hükümet cihazlarında yasakladı.
İNANCIN VE YENİLİĞİN ÖNEMİ
Pekin yönetimi, bu tür endişelerin yapay zekada küresel lider olma hedefine zorluk çıkaracağını kabul ediyor. Çin’in yapay zeka firmaları, düşük maliyetli inovasyonun kendilerine büyük bir avantaj sağlayacağına inanıyor. DeepSeek’in açık kaynaklı modelinin 6 milyon doların altında bir maliyetle geliştirildiği, ChatGPT gibi rakiplerinin geçen yılki giderlerinin 5 milyar dolar olduğu göz önüne alındığında bu durum dikkat çekiyor. Tommy Tang, robotik kol üretiminin başlangıçta 40 bin dolar olarak hesaplandığını ve yapay zeka destekli mühendisliğin bu maliyeti 1000 dolara indirdiğini belirtiyor.
TEKNOLOJİ VE GELECEK
Yapay zekanın fabrikalara entegrasyonunun önemli etkileri olabilir. Ocak ayında hükümet, ülkenin yaşlanan nüfusuna yönelik bakım sağlaması amacıyla yapay zeka destekli insansı robotların geliştirilmesini teşvik edeceğini açıkladı. Şi, Çin’in sonunda kazanacağına inandığı bu yarışta yapay zeka, robotlar ve ileri teknolojiye büyük yatırımlar yapıyor.
