Zonguldak Tiyatro Platformu(ZTP) olarak, 4 - 6 Nisan'da 2. Zonguldak Tiyatro Günleri programını gerçekleştirdik. Belediye Kültür Müdürlüğü desteği ile bir hafta süren 27 Mart Dünya Tiyatro Günü etkinliklerinin peşine üç günlük programda atölye ve söyleşiler yapıldı, oyunlar sahnelendi.
 

Programın ikinci günü, sosyolojik bakış açısı ile akademik araştırma dosyaları hazırlayan Dr. Zeynep Baykal Ankara'dan, yine aynı konu kapsamında özellikle oyun metinlerindeki "tema" üzerine çalışma yürüten Z. Handan Salta İstanbul'dan, kilometrelerce yol seyahati yaparak programa zenginlik kattı.
 

Dramaturg ve Sosyolog Dr. Zeynep

 Baykal'ın, Haldun Taner'in "Sersem Kocanın Kurnaz Karısı" oyunundan esinlenerek başlık yaptığı "İki Kalas Bir Heves Tiyatro Yapmaya Sosyolojik Bir Bakış" adlı sunumu, Handan Salta'nın Augusto Boal'ın "Tiyatro Politiktir" tutumu ile kavramsal olarak birleşince; Zonguldak'da, ülkede ve dünyada nasıl tiyatro yapılması gerektiği daha da büyük anlam kazandı.

Tiyatro Eleştirmenleri Birliği (TEB) üyesi iki kıymetli akademisyen; Tiyatronun yapısal koşullarını, üretim ilişkilerini mevcut siyasal rejim ile ilişkilendirerek bir toplumsal grup ve meslek mensubu olarak tiyatro üreticilerinin örgütlenmeleri ve ele aldıkları konuları irdeledi.
 

1950'li yıllara kadar değişik arayışlar içinde süre gelen tiyatronun daha sonra devletin kurumsal yapı oluşturması ile bir resmiyet kazandığını, 1970'li yıllarda AST,

 Dostlar, Ankara Ekin gibi politik oyunlar sahneleyen bağımsız tiyatro gruplarının kurulduğunu, 1980 askeri darbe sonrası tiyatronun sekteye uğradığını ve eğlence havasının hakim olduğu bir tiyatro yapılanmasına geçildiğini, 1990 sonrası ile kendi sahne dilini oluşturan bir tiyatro anlayışının seyirci ile buluştuğunu anlatan Dr.Baykal, bazen egonun öne çıktığı tiyatro dünyasında yeni metinlerin oluşması ve üretim biçiminde grup içi dinamiklerin önemine vurgu yaparak, esas olarak "mekan" konusunda ısrarı yineledi. Ta ki, Haldun Taner'in, günümüzden yaklaşık 100 yıl öncesi dile getirip, her ne pahasına ısrarcı olması gibi!

Zonguldak doğumlu tiyatro eleştirmeni Handan Salta da mekan konusundaki aciliyet üzerinde durdu ve esas olarak tiyatronun politik ikliminden söz etti.
 

Özellikle bağımsız tiyatrolardan ve oyunların temalarından açıklamalar yapan Salta, tiyatro isimlerinin günümüzde çok uzun olmasının ilginç olduğunu, bunun nedeninin ise temalarda kişel hayatların öne çıkmasından kaynaklandığını belirtti. Belki tiyatroda böyle bir şeye de ihtiyaç olduğunun önemine vurgu yapan Salta, oyunlarda işlenen temaları genel olarak şu başlıklar altında sıraladı;
 

Aile içi sorunlar, alkol bağımlılığı, kuşaklar arası çatışma, göç, Gezi direnişi sonrası, Covit sonrası, kentsel dönüşüm, travmalar, hikaye ve romanlardan uyarlamalar...
 

Tiyatrocuların, öğrencilerin gözaltına alınıp hapishanelere tıkıştırıldığı ve buna karşı büyük dayanışmanın sağlamlaştırılma çabasının yürütüldüğü günlerde, emek kenti Zonguldak'da tiyatronun sosyolojik önemini bir kez daha yaşamış ve bilgilenmiş olduk.

 ZTP Olarak isterdik ki, tiyatro ve sanat konusunda uğraş veren duyarlı herkesin, hele de "iki kalas" ve "bir heves" arasında gidip gelen, kentteki örgütlü tiyatro yapılanmasına burun kıvırıp uzak duran "misliyle sahne tozu yutmuş" arkadaşlar böylesine zenginlik içeren üç günlük programın en azından bir günlük katılımcısı olsun!

Ve korku duvarının yıkıldığı bu günlerde, Boal'ın tutumunu yineleyerek noktayı koyalım; "Tiyatro Politikdir"