Güneş’te İki Patlama: Fırtına İlerliyor

Bilim insanları Güneş’te nadir bir şekilde meydana gelen iki patlama keşfetti. Bu patlamalar sonucunda Güneş’ten uzaya yayılan radyoaktif parçacık kütlesinin 16 Nisan’da Dünya’ya ulaşması bekleniyor; bu durum gezegenin manyetik alanını etkileyecek. Patlamalar, “koronal kütle atımı” (CME) olarak bilinen plazma fışkırmalarının oluşmasına yol açıyor. CME’ler, Dünya’ya ulaşmaları durumunda gezegenin etrafını saran manyetik alan ile etkileşime geçiyor. Manyetik alan bu radyoaktif parçacıkların gezegenin yüzeyine ulaşmasını engelleyerek yaşamı koruyor. “Güneş fırtınası” olarak tanımlanan bu olay, Dünya’nın orta enlemlerinde, yani aurora adıyla bilinen kuzey ışıklarının gözlemlenmesine neden olabiliyor.

Güneş’teki bu CME’ler, aynı zamanda Güneş fırtınalarını etkileyerek uydu iletişimini bozabiliyor ve GPS sinyallerinde çeşitli kesintilere yol açabiliyor. ABD Ulusal Atmosfer ve Okyanus İdaresi (NOAA), bu Güneş fırtınasının G2 kategorisine ulaşabileceği bilgisini verdi. G2 seviyesi, NOAA’nın beş temelinde orta şiddette bir jeomanyetik fırtına olarak kabul ediliyor. G1 (en hafif) ile G5 (en şiddetli) arasında yapılan bu sınıflamaya göre, G2 şiddetinde meydana gelebilecek durumlar şunlardır:

– Kutup bölgelerinde radyo iletişiminde aksamalar yaşanabiliyor.
– Yüksek ve orta enlemlerde, örneğin Kanada ve İskandinavya’da aurora yani kuzey ışıkları görülebiliyor.
– Uydu sistemleri ve GPS hizmetlerinde küçük dalmalar yaşanabiliyor, bazı hallerde kısa süreli kesintiler de olabiliyor.
– Elektrik şebekelerinde küçük dalgalanmalar veya uyarılar meydana gelebiliyor fakat genellikle büyük çaplı sorunlara yol açmıyor.
– Uzayda bulunan astronotlar ve uydular için radyasyon seviyesinde artış gözlemleniyor.

solar maksimum aşamasına ulaştı

NOAA, yakın zamanda Güneş’in “solar maksimum” evresine girdiğini açıklamıştı. Bu durum, Güneş’in 11 yıllık aktivite döngüsünün zirve noktasına yaklaşması anlamına geliyor ve bu da daha fazla patlama ve Güneş fırtınası olasılığını artırıyor. Güneş, her 11 yılda bir sakin ya da fırtınalı bir döngüsünü tamamlayarak yeni bir döngü başlatıyor; 2019’da ise 25. döngüsüne girdi. Daha sakin dönemler, yıldızda patlama ve lekelerin mínimos seviyeye indiği “solar minimum” olarak adlandırılırken, patlamaların arttığı ve yıldız lekelerinin çoğaldığı dönemlere “solar maksimum” deniyor.